بازسازی و نوسازی خانه یعنی چه؟ بازسازی و نوسازی چه تفاوتی با هم دارند؟ چه مواقعی باید خانه را بازسازی کرد؟ نوسازی خانه مناسب چه ساختمان‌هایی است؟
بسیاری از ساختمان‌ها کهنه و قدیمی هستند یا مشکلاتی دارند که نیاز به تعمیرات دارند. با توجه به شرایط ، ساختمان گاهی به بازسازی و گاهی به نوسازی نیاز دارد. این دو مفهوم یکی نیستند، اما در اکثر اوقات به جای یکدیگر به کار می‌روند. بازسازی و نوسازی از لحاظ فنی تفاوت‌های مهمی با هم دارند و به نیروهای متخصص با مهارت‌های متفاوتی نیاز دارند.
قبل از هر اقدامی بهتر است با مفاهیم نوسازی، بازسازی و تغییر دکوراسیون آشنا شوید که هنگام نیاز، از متخصصان مناسب بهره بگیرید. در این نوشته سعی داریم به تعریف دقیق این مفاهیم و شرایط هرکدام بپردازیم.
بازسازی
انجام اقدامات فنی به منظور زنده کردن و دوام بخشیدن یک سازه فرسوده و قدیمی را بازسازی می‌گویند. در تخصص معماری، بازسازی یک ساختمان به معنای مرمت کردن آن است. درست است که مرمت بیشتر در مورد بناهای تاریخی کاربرد دارد، اما بازسازی هم به همان معناست. در بازسازی ساختمان بخش‌هایی که آسیب دیده و نیاز به تعمیر دارند مورد مرمت و بازسازی قرار می‌گیرند. مرمت فقط شامل ساختمان‌های قدیمی نمی‌شود، بلکه ساختمان‌های مدرن هم گاهی نیاز به بازسازی دارند.
بازسازی ساختمان معمولا به تغییرات کلی ساختار و تعمیرات اساسی اطلاق می‌شود، مثلا:
- تقویت ساختار کلی ساختمان
- تعمیر ساختار قدیمی ساختمان
- مرمت نمای ساختمان
- تعمیر دیوارها با مصالح مشابه مصالح اصلی
- تعمیر کف ساختمان
- رفع مشکلات تأسیسات ساختمان
از نظر ملاحظات زیست‌محیطی، پس از بازسازی یک ساختمان منابع و انرژی کمتری مصرف می‌شود. بنابراین اگر پایه خانه قوی و مستحکم است و فقط نیاز به تعمیرات دارد، آن را بازسازی کنید. همچنین در اغلب موارد بازسازی ساختمان هزینه‌ای به مراتب کم‌تر نسبت به خرید خانه جدید دارد، به همین دلیل کاملا منطقی است که تصمیم به بازسازی خانه بگیرید.
برای انجام بعضی از اقدامات بر اساس قوانین بازسازی ساختمان، باید از شهرداری مجوز دریافت کرد. این اقدامات به شرح زیر است:
- تخریب دیوارها و تیغه‌های داخلی که بار ساختمان بر آن‌ها سوار است و در صورت تخریب باعث کاهش پایداری ساختمان می‌شود.
- جابجایی راه‌پله‌ها
- جابجایی دیوارهای پارکینگ زمانی که منجر به از بین رفتن بخشی از فضای پارکینگ شود.
- جابجا کردن بخش‌هایی از ساختمان که بر طبق ضوابط شهرسازی ممنوع است.
در صورتی که هریک از اقدامات فوق، بدون اخذ مجوز شهرداری انجام شود، ساختمان پس از بازسازی توسط کارشناس شهرداری بازدید شده و در صورت مشخص شدن تخلف، مالک ملزم به پرداخت جریمه و در بعضی موارد تخریب قسمت‌های تغییریافته می‌شود.
تغییر دکوراسیون
تغییر دکوراسیون ساختمان شامل تغییر کلی در ظاهر یک اتاق یا ساختمان است. همراه با پروژه‌های بازسازی یا نوسازی، بسیاری ترجیح می‌دهند تغییرات دکوراسیون را نیز انجام دهند. درست است که نوسازی و طراحی دکوراسیون داخلی، مکمل یکدیگرند، اما نوسازی با طراحی دکوراسیون داخلی خانه متفاوت است. در واقع در نوسازی ساختمان، تغییرات در سطح عمیق‌تری اعمال می‌شوند.
نوسازی
نوسازی به معنای نوکردن است، یعنی فرایند تجدید ساختمان یا سازه تا ساختارهای نو جای ساختارهای قدیمی را بگیرند. در مواردی که ساختار کلی ساختمان مشکلی نداشته و هدف از اعمال تغییرات، ایجاد نمایی نو و جدید برای ساختمان است از اصطلاح نوسازی ساختمان استفاده می‌شود. انجام تغییرات و افزودن عناصر جدید از مهم‌ترین اقدامات نوسازی ساختمان به شمار می‌رود و اکثر پروژه‌های نوسازی در داخل ساختمان انجام می‌شوند.
نوسازی ساختمان زمانی باید انجام شود که شما ساختار کلی خانه را دوست دارید اما قصد دارید آن را کمی مدرن یا نو کنید. مثلا سقف جدید برای آن بزنید و یا دوش جدید در حمام نصب کنید. در نوسازی، اسکلت اصلی و قالب کلی ساختمان تغییر نمی‌کند، بنابراین انجام نوسازی ساختمان در مواردی منطقی و مقرون به صرفه است که ساختمان از لحاظ استحکام و دوام مشکلی نداشته باشد. رایج‌ترین اقدامات در نوسازی ساختمان عبارتند از:
- تغییر طراحی داخلی ساختمان
- ایجاد کارایی برای فضاهای پرت و بلااستفاده ساختمان
- تغییر پوشش دیوارهای ساختمان، مانند نصب کاغذ دیواری جدید
- تغییر پوشش کف ساختمان
- تغییر دکوراسیون آشپزخانه
- تعویض کانتر و کابینت آشپزخانه
- نصب سقف کاذب
- تغییر سرویس بهداشتی
- تعویض یا نصب وان یا شیر آلات جدید
- تعویض دستگیره درها
تفاوت بازسازی و نوسازی
- هزینه بازسازی نسبت به نوسازی بیشتر است. زیرا به تغییرات گسترده و ساخت‌وسازهای پیچیده نیاز دارد و در ضمن نیاز به مجوز هم دارد. اما در پروژه‌های نوسازی معمولا بعضی قسمت‌های داخلی ساختمان به تغییر نیاز دارند.
- در بازسازی، یک ساختمان فرسوده و غیرقابل سکونت تخریب می‌شود تا بنای نو و مدرن ساخته شود. اما در نوسازی ساختمان، یک یا چند قسمت از ساختمان که نیاز به تغییرات ظاهری داشته باشند، با اجرای برنامه‌ریزی دقیق، نو و جدید می‌شوند.
- پروژه‌های نوسازی معمولا برای نوسازی نمای بیرونی، نوسازی محوطه بیرونی و یا برخی از قسمت‌های داخلی ساختمان اجرا می‌شوند. مثلا ساخت یک آشپزخانه کوچک در نزدیکی تراس در خانه ویلایی یا جایگزینی بخشی از نمای ساختمان که در اثر رطوبت و بارش باران و برف تخریب شده، با مصالح جدید.
- زمان، موضوع دیگری است که بین پروژه‌های نوسازی و بازسازی، تفاوت ایجاد می‌کند. بازسازی یک ساختمان به جدول زمان‌بندی طولانی‌تری نیاز دارد و معمولا چندین ماه طول می‌کشد. در صورتی که یک پروژه نوسازی در مدت کوتاه‌تری انجام می‌شود.
- پروژه‌های نوسازی عمدتا برای تغییر ظاهر خانه یا ساختمان اجرا می‌شوند، اما بازسازی کل یک ساختمان یا یک اتاق را تغییر می‌دهد.
البته توجه داشته باشید که در بسیاری از موارد پروژه‌های بازسازی و نوسازی خانه به موازات هم و برای تکمیل یکدیگر انجام می‌شوند. مثلا کف و دیوارهای حمام عایق‌بندی و تنها با کمی تعمیرات بازسازی می‌شوند، اما با اضافه کردن یک وان جدید، هم‌زمان حمام نوسازی و جدید می‌شود.
بازسازی کنیم یا نوسازی؟
برای اینکه مطمئن شوید که کدام‌یک از روش‌های بازسازی یا نوسازی برای خانه مناسب است، بهتر است قبل از هر اقدامی موارد زیر را در نظر بگیرید:
- بودجه: اینکه چه مقدار بودجه در نظر گرفتید بسیار مهم است. یک بازسازی کامل ممکن است بین هفت تا ده درصد ارزش یک ساختمان، هزینه داشته باشد. اگر بودجه زیادی ندارید، یک ترمیم ساده یا نوسازی انجام دهید.
- انتظار شما از تغییر: اگر قصد دارید کاربری ساختمان یا یک اتاق را تغییر دهید، نیاز به بازسازی است، اما اگر فقط انتظار دارید که ساختمان نو و مدرن به نظر برسد، بهترین کار نوسازی است.
- مشورت با کارشناسان: بازسازی یا نوسازی کار هرکسی نیست، بلکه باید از نیروی‌های متخصص و مشاوره با کارشناسانی که در این زمینه تخصص دارند مانند شرکت‌های معماری و دکوراسیون داخلی، استفاده کرد و بعد تصمیم گرفت.